Podstawową zaletą zastosowania Diagramu Obiegu Dokumentów w modelowaniu systemów informatycznych jest niemal automatyczny sposób uzyskania na jego podstawie pozostałych, podstawowych modeli niezbędnych do kompletnego i spójnego opisu docelowego systemu informatycznego. Model DOD można w prosty i niemal automatyczny sposób rozłożyć na modele UML takie jak diagram przypadków użycia, diagram klas oraz diagram stanów. Z diagramu DOD można również uzyskać modele w innych notacjach jak XPDL, BPEL, jPDL, BPMN, EPC, CFF. Obecnie dostępne są modele w notacji UML oraz XPDL (kolor niebieski), pozostałe zaś są w fazie opracowywania.
Diagram Obiegu Dokumentów
DOD przedstawia graficznie schemat obiegu dokumentów w organizacji. Sposób wizualizacji opisu tego obiegu dokumentów jest intuicyjny, a przez to łatwy do zrozumienia przez przyszłych użytkowników systemu informatycznego.
![Macierz DOD](attachments/Image/ModelowanieDOD1.jpg)
Pierwsza kolumna macierzy opisuje aktorów biorących udział w danym procesie biznesowym. Wiersz obrazuje operacje biznesowe wykonywane przez danego aktora, przy obsłudze konkretnej funkcji biznesowej. Podwójna linia pozioma oddziela aktorów wewnętrznych (np. Zamawiający) od zewnętrznych (np. podmioty zewnętrzne - klient). Nagłówek tabeli opisuje obiekty (dokumenty, systemy, dane) występujące w procesie biznesowym. Obiekty te identyfikuje się nazwą i numerem.
Krawędzie skierowane wskazują na fizyczny przepływ dokumentu. Dany dokument „wędruje” od komórki do komórki (podmiotu) ulegając przekształceniom (utworzenie, akceptacja, archiwizowanie). Pionowe krawędzie skierowane pokazują jednocześnie przepływ sterowania i przepływ dokumentów, danych czy obiektów. Skierowane krawędzie poziome pokazują przepływ sterowania pomiędzy obiektami, czy systemami. Mogą wskazywać również na przepływ danych z/do dokumentów. Taki przepływ danych wiąże się z wprowadzeniem danych z dokumentu do systemu informatycznego, wprowadzeniem dokumentów do archiwum, utworzeniem dokumentu na podstawie innego dokumentu itd.
Metamodel Diagramu Obiegu Dokumentów
![metamodel DOD](attachments/Image/ModelowanieDOD2.jpg)
Opis elementów Diagramu Obiegu Dokumentów.
Element |
|
|
Utworzenie |
Utworzenie dokumentu (wypełnienie formularza jest związane z utworzeniem konkretnego dokumentu) |
![Utworzenie](attachments/Image/ModelowanieDOD-Create.jpg) |
Skopiowanie |
Utworzenie / pobranie dokumentu z systemu informatycznego (np. przy przeglądaniu zleceń w systemie komputerowym) |
![Kopiowanie](attachments/Image/ModelowanieDOD-Copy.jpg) |
Kontrola |
Kontrola dokumentu (sprawdzenie dokumentu) |
![](attachments/Image/ModelowanieDOD-Check.jpg) |
Akceptacja |
Podpisanie dokumentu, akceptacja, zatwierdzenie |
![Akceptacja](attachments/Image/ModelowanieDOD-Accept.jpg) |
Archiwacja |
Zarchiwizowanie dokumentu, przekazanie do archiwum |
![Archiwacja](attachments/Image/ModelowanieDOD-Archive.jpg) |
Inna opercja |
Edycja, korekta dokumentu, bądź inna operacja na dokumencie |
![Inna operacja](attachments/Image/ModelowanieDOD-Other.jpg) |
Podsystem,
Archiwum |
System informatyczny, moduł, podsystem, bądź zbiór danych |
![System](attachments/Image/ModelowanieDOD-System.jpg)
![Archiwum](attachments/Image/ModelowanieDOD-Store.jpg) |
Obiekt |
Obiekt, na instancjach (dokumentach) którego Aktorzy wykonują operacje na dokumentach |
![Obiekt](attachments/Image/ModelowanieDOD-Object.jpg) |
Aktor |
Aktor wykonujacy operacje w danym wierszu |
![Aktor](attachments/Image/ModelowanieDOD-Aktor.jpg) |
Dokument |
Egzemplarz dokumentu umieszczany na przecięciu wiersza i kolumny diagramu |
![Dokument](attachments/Image/ModelowanieDOD-Dokument.jpg) |
Początek |
Początek scenariusza |
![Start](attachments/Image/ModelowanieDOD-Start.jpg) |
Koniec |
Koniec scenariusza |
![Koniec](attachments/Image/ModelowanieDOD-Koniec.jpg) |
Decyzja |
Decyzja to rozgałęzienie przepływu sterowania, bądź przepływu dokumentu |
![Decyzja](attachments/Image/ModelowanieDOD-Decyzja.jpg) |
Przepływ dokumentów |
Przepływ dokumentów w procesie |
![Przepływ dokumentów](attachments/Image/ModelowanieDOD-LinkV.jpg) |
Przepływ danych |
Przepływ danych w procesie |
![Przepływ danych](attachments/Image/ModelowanieDOD-LinkH.jpg) |
XPDL (XML Process Definition Language)
XPDL jest standardem opisu procesów biznesowych, zaproponowany przez Workflow Management Coalition. Procesy biznesowe zdefiniowane są jako sekwencja aktywności i przejść. XPDL pozwala na powiązanie m.in. wykonawców (aktorów) aktywności, a także danych z odpowiednimi czynnościami.
Standard XPDL w pierwotnym zamyśle miał służyć do wymiany procesów biznesowych zdefiniowanych w języku BPMN (Business Process Modeling Notation).
Przykład pliku XML zawierającego opis procesów biznesowych w standardzie XPDL.
![Przykład XPDL](attachments/Image/ModelowanieXPDL1.jpg)
Poniżej przedstawiono część metamodelu XPDL wraz z dodatkową definicją przestrzeni nazw dla platformy EMC Documentum.
![Metamodel XPDL](attachments/Image/ModelowanieXPDL2.jpg)
Po zaimportowaniu odpowiedniego pliku w standardzie XPDL na platformie EMC Documentum powstanie tzw. workflow (proces biznesowy), który będzie mógł być uruchomiony bez zbędnych prac programistycznych jako aplikacja Web-owa. Poniżej pokazano przykładowy proces biznesowy obsługiwany na platformie EMC Documentum.
|